Focus Puller là gì? Người chỉnh nét cho máy quay phim
GIỚI THIỆU
Focus Puller là gì? (người chỉnh nét)
Trong loạt bài này, tôi sẽ đi sâu vào hậu trường và xem một số vị trí của đoàn phim khác nhau trên phim trường và những gì mà mỗi công việc này đòi hỏi.
Vì bộ phận camera là bộ phận tôi quen thuộc nhất, bản thân đã từng làm trợ lý camera trong ngành công nghiệp điện ảnh trong nhiều năm, tôi sẽ chia nhỏ vai trò của 1s AC hoặc Focus Puller (Người chỉnh nét), để khám phá những gì họ làm, hoạt động của họ trên phim trường và một số mẹo mà họ sử dụng để nâng tầm công việc của mình.
Focus Puller Vinh Nguyễn (ảnh FBNV)
VAI TRÒ
Focus Puller hoặc 1st Assistant Camera chịu trách nhiệm duy trì và điều khiển tiêu điểm quang học của ống kính máy quay bằng cách điều khiển bánh răng lấy nét trên nòng ống kính. Ống kính điện ảnh đi kèm với các dấu khoảng cách, thường được hiển thị bằng feet và inch, nhưng đôi khi cũng được tính bằng đơn vị mét tùy thuộc vào quốc gia.
Kéo tiêu điểm (chỉnh nét) là hành động sử dụng các phép đo khoảng cách để điều chỉnh khoảng cách lấy nét trên ống kính sao cho chúng căn chỉnh với khoảng cách giữa chủ thể và mặt trước ống kính máy quay hoặc cảm biến. Ví dụ: nếu một diễn viên cách mặt trước ống kính 6 feet và Focus Puller điều chỉnh vòng nét ống kính ở vị trí 6 feet thì diễn viên sẽ sắc nét và đúng tiêu điểm.
Tiêu điểm cũng có thể được xác định bằng cách tham chiếu độ sắc nét trên màn hình bằng mắt.
Thông thường tiêu điểm sẽ thay đổi trong khi quay, ví dụ như khi một diễn viên di chuyển gần hơn về phía máy quay hoặc nếu máy quay di chuyển gần hơn về phía đối tượng của nó. Công việc của Người chỉnh nét là kéo tiêu điểm sao cho khoảng cách của tiêu điểm luôn đúng trong suốt quá trình chuyển động.
Trong hầu hết các trường hợp, các nhà quay phim sẽ tự tay chọn Người chỉnh nét của họ, dựa trên những người từng làm việc với họ, mối quan hệ trước đó hoặc đề xuất từ một nguồn đáng tin cậy. Kỹ thuật quay phim phần lớn nằm trong tay họ, vì vậy các DOP phải cẩn thận trong việc lựa chọn của họ.
Focus Puller Vinh Nguyễn đang thực hiện dự án “Trại hoa đỏ” một bộ phim của Victor Vũ (ảnh FBNV)
Trái ngược với cái tên Người chỉnh nét (Focus Puller), chỉnh nét không phải là công việc duy nhất mà người chỉnh nét thực hiện. Một số trách nhiệm khác bao gồm: Lắp đặt máy quay và định cấu hình nó tùy thuộc vào cách nó sẽ được lắp đặt như thế nào, khắc phục sự cố kỹ thuật của máy quay, cài đặt độ phơi sáng do nhà quay phim chỉ định, thay đổi ống kính, cung cấp lời khuyên kỹ thuật về thiết bị máy ảnh cho DP và chịu trách nhiệm cho hoạt động tổng thể của máy ảnh.
Mặc dù người chỉnh nét phần lớn là kỹ thuật, nhưng nó đòi hỏi con mắt nghệ thuật hoặc sự nhạy cảm với câu chuyện. Theo nghĩa đen, họ chọn nơi hướng sự tập trung của mắt khán giả, tập trung sự chú ý của họ vào một phần cụ thể của khung hình. Thường thì sự tập trung là vào diễn viên, nhưng không phải lúc nào cũng vậy.
Nên tập trung vào ai trong một cảnh quay có hai diễn viên? Có nên thay đổi nét, rack focus (chuyển nét), đặt nét ở giữa chúng? Chúng ta có cố định nét một trong số chúng suốt thời gian không? Khi nào nên rack focus? Đây là tất cả các quyết định thường được đưa ra theo bản năng của người chỉnh nét, đôi khi có phản hồi hoặc đề xuất từ DP giữa các lượt.
Focus Puller Vinh Nguyễn đang thực hiện dự án “TVC” (ảnh FBNV)
NHỮNG THẮC MẮC
Điều đầu tiên mà nhiều người không làm phim thắc mắc khi vai trò của bộ phận người chỉnh nét được giải thích là: Tại sao không sử dụng lấy nét tự động? Điện thoại thông minh của tôi có thể làm điều đó. Tại sao một chiếc máy quay phim chiếu rạp cực kỳ đắt tiền lại không thể làm được điều đó?
Có một số lý do.
Đầu tiên, lấy nét tự động không thể đọc được cảm xúc hoặc sắc thái của con người. Động cơ lấy nét tự động sẽ đặt tiêu điểm dựa trên những gì nó được phần mềm thông báo. “Cái này ở giữa, lấy nét cái kia!” Tuy nhiên, như đã nói, đôi khi ngôn ngữ điện ảnh sẽ yêu cầu lấy nét để làm trôi hoặc làm sắc nét hoặc làm mất nét các phần khác thường của hình ảnh để đạt hiệu quả nghệ thuật. Mọi người có thể đưa ra các quyết định mang tính phản ứng, sáng tạo về sự tập trung tốt hơn phần mềm có thể.
Thứ hai, lấy nét tự động không phải lúc nào cũng trơn tru. Trong nhiều năm, khán giả đã quen thuộc với cách thức thủ công hơn là bộ chỉnh nét thay đổi tiêu điểm bằng cách sử dụng cảm biến. Tự động lấy nét đôi khi có thể cảm thấy quá giật, quá nhanh và không chính xác hoặc bị trễ. Mặc dù công nghệ mới trong lĩnh vực này, như Preston Light Ranger 2, đang cải tiến nhanh chóng khả năng lấy nét tự động.
Thứ ba, nó nhanh hơn. Thay vì phải lập trình một khu vực cụ thể trong khung hình để lấy nét hoặc vật lộn với bất kỳ trục trặc kỹ thuật nào, Người chỉnh nét có thể làm điều đó ngay lập tức.
Và cuối cùng, cách làm việc này đã được thiết lập như một tiêu chuẩn của ngành trong nhiều thập kỷ. Máy quay điện ảnh cao cấp, phụ kiện và thậm chí cả cách quản lý và cấu trúc cảnh quay (chẳng hạn như có một buổi diễn tập trước khi quay) đều cần đến bộ phận Người chỉnh nét.
NGÀY TRÊN PHIM TRƯỜNG
Trước ngày quay, người chỉnh nét hoặc 1st AC sẽ kiểm tra bánh răng. Họ sẽ nhận được danh sách các thiết bị máy quay mà nhà quay phim đã yêu cầu bao gồm ống kính, máy quay và phụ kiện.
Trong quá trình kiểm tra thiết bị, họ sẽ lắp ráp máy quay, quay thử nghiệm ống kính bằng biểu đồ và xác định rằng tất cả các thiết bị mà họ có đang hoạt động bình thường. Nếu có bất kỳ vấn đề nào với thiết bị, họ sẽ tham khảo ý kiến của các thành viên trong nhà cung cấp thiết bị để khắc phục hoặc tìm nguồn thay thế. Trong quá trình kiểm tra thiết bị, họ sẽ tham khảo ý kiến của các thành viên khác trong đoàn quay như DIT, VT, Sound man và Grip để đảm bảo rằng thiết bị của họ hoạt động bình thường cùng với thiết bị máy quay. Ví dụ: nếu có một Crane Shot mà Grip đã lên kế hoạch thì 1st AC có thể cần nguồn cáp điện kéo dài hoặc lắp máy quay với một động cơ gắn với vòng nét để thay đổi tiêu điểm từ xa.
Khi điều này được thực hiện, họ sẽ đánh dấu các ống kính. Đây là một quá trình trong đó các dấu khoảng cách trên ống kính được đồng bộ hóa bằng cách lập trình hoặc ghi lại các khoảng cách theo cách thủ công vào các vòng lấy nét mà chúng sẽ sử dụng.
Focus Puller Vinh Nguyễn đang thực hiện dự án “TVC” (ảnh FBNV)
Có hai loại hệ thống follow focus có thể được sử dụng. Follow Focus truyền thống hoặc không dây còn gọi là Wireless Focus. Cả hai đều sử dụng các nguyên tắc tương tự nhưng Wireless Focus đã trở thành ưu tiên tiêu chuẩn ngày nay.
Người chỉnh nét gắn Follow Focus hoặc Wireless Focus vào các thanh máy quay được đặt dưới hoặc trên ống kính. Các bánh răng lấy nét sau hoặc bánh răng mô tơ được căn chỉnh với răng bánh răng trên ống kính máy quay phim chiếu rạp. Sau đó, follow focus được xoay, bằng vật lý hoặc sử dụng động cơ không dây và thiết bị cầm tay, để thay đổi khoảng cách lấy nét trên ống kính. Đối với mỗi ống kính, dấu khoảng cách phải khớp với dấu trên vòng lấy nét. Sao cho lần thứ nhất quay vòng, khoảng cách trên vòng khớp với khoảng cách tiêu điểm trên thấu kính. Nếu bạn thực sự làm việc khi không có đủ kinh phí, có một ống kính quay phim chiếu rạp siêu cũ hoặc một ống kính chụp ảnh tĩnh không có thiết bị lấy nét hoặc không có thời gian để gắn và hiệu chỉnh follow focus, bạn cũng có thể điều chỉnh tiêu điểm bằng cách trực tiếp xoay ống kính.
Hai thương hiệu tiêu điểm không dây tiêu chuẩn công nghiệp là Preston và Arri. Nhưng các nhãn hiệu khác như RT Motion hoặc Tilta cũng có thể được sử dụng.
Vào ngày quay, người chỉnh nét sẽ trò chuyện với DP về cấu hình máy ảnh cần thiết cho lần thiết lập đầu tiên và độ dài tiêu cự mà họ muốn bắt đầu. Sau đó, họ sẽ lắp ráp máy quay, lắp ống kính, matte-box và bất kỳ bộ lọc (filters) cần thiết nào.
Nếu sử dụng không dây, họ sẽ xây dựng thiết lập lấy nét của mình, bao gồm thiết bị cầm tay không dây, màn hình và bộ thu sẽ nhận được hình ảnh không dây trực tiếp được truyền từ máy quay.
Sau đó, máy quay sẽ được đặt trên một giá đỡ, chẳng hạn như dolly, hoặc được giao cho các Grip để thực hiện các công việc phức tạp hơn hoặc handheld (cầm tay).
Sau đó, người quay phim sẽ tìm ra khả năng tiếp xúc mà họ muốn và truyền đạt điều đó cho người chỉnh nét. Có nhiều cách khác nhau để làm điều này. Ví dụ: DP có thể yêu cầu độ khẩu, chẳng hạn như T/2, và sau đó yêu cầu người chỉnh nét thêm hoặc bớt bộ lọc ND thích hợp để đạt được khẩu đọ mong muốn. Người quay phim có thể yêu cầu họ thay đổi độ phơi sáng bằng cách điều chỉnh cài đặt máy quay như EI. Hoặc, nếu làm việc trên phim, DP có thể sử dụng đồng hồ đo ánh sáng của họ để đo lượng ánh sáng, chẳng hạn như T/11 ở 250ASA, sau đó yêu cầu người chỉnh nét tính toán lượng kính lọc ND chính xác để thêm vào để ống kính có thể được shot wide open (mở hết khẩu độ).
Khi cảnh quay đã được chuẩn bị và mọi thứ đã ổn định, phó đạo diễn (1s AD) sẽ gọi cho một buổi diễn tập (rehearsal). Người chỉnh nét sẽ sử dụng thời gian này để luyện tập và tạo bất kỳ điểm nào họ cần, thường phối hợp với điểm của diễn viên mà 2nd AC sẽ đặt xuống.
Ví dụ, họ có thể thấy rằng diễn viên bắt đầu cảnh quay ở cách máy ảnh 10 feet và kết thúc cảnh quay ở 5 feet. Sau đó, họ biết khoảng cách để bắt đầu và khoảng cách nào để kết thúc và có thể tập trung vào việc xác định thời gian ở giữa phù hợp khi họ xoay trọng tâm từ 10 feet đến 5 feet theo đúng thời điểm chuyển động của diễn viên.
Đây là cách truyền thống để chuẩn bị cho một lần lấy nét. Rất cần thiết để loại bỏ các điểm đánh dấu khoảng cách khi đang làm việc trên máy quay phim 35mm, trước khi có sự hỗ trợ của nguồn cấp màn hình HD, vì chúng không có ống chiếu quang học để xem chúng có sắc nét hay không và phải đánh giá khoảng cách lấy nét hoàn toàn bằng mắt.
Như bạn có thể tưởng tượng, đây là một kỹ năng cực kỳ khó, phải mất nhiều năm đào tạo và thực hành để thành thạo.
Focus Puller Vinh Nguyễn đang thực hiện một cảnh quay với ống kính macro 100mm và T/2 (ảnh FBNV)
THỜI ĐẠI TIÊN TIẾN
Giờ đây, với nguồn cấp dữ liệu video kỹ thuật số HD và thậm chí 4K, người chỉnh nét có tùy chọn: đánh giá tiêu điểm hoàn toàn từ việc nhìn vào hình ảnh trên màn hình, sử dụng kết hợp đánh giá khoảng cách, sử dụng dấu và tắt màn hình, hoặc hiếm khi , lấy nét hoàn toàn cũ mà không cần màn hình.
Máy film 35mm cũng có xu hướng dễ dàng hơn một chút so với máy quay kỹ thuật số. Điều này là do các DP làm việc trên phim thường sẽ cung cấp cho người chỉnh nét một độ khẩu khả thi, ví dụ T/4 thay vì khẩu mở rộng ở T/1.3. Sự tập trung vào phim cũng cơ bản và dễ dàng hơn. Có nhiều sự thay đổi được phân chia giữa điểm lấy nét sắc nét nhất và điểm nằm ngoài tiêu điểm. Vì vậy, ví dụ nếu bạn lệch 6 inch về tiêu điểm ở 35mm, nó vẫn có thể trông đủ sắc nét.
Tuy nhiên, do độ phân giải cao của máy ảnh kỹ thuật số và hệ thống quang học hiện đại, chính xác mà chúng được ghép nối với nhau, nếu tiêu điểm không hoàn toàn vào điểm, nó có thể sẽ trông mờ (soft focus).
Điều này làm cho việc sử dụng màn hình để đánh giá hoặc kiểm tra, tập trung một công cụ quan trọng trong kho vũ khí của AC kỹ thuật số.
Ngày nay, do máy ảnh kỹ thuật số không yêu cầu quá đắt tiền cho mỗi lần quay, các buổi diễn tập ngày càng trở nên hiếm hoi và 1st AD có thể yêu cầu ‘chỉ hãy quay một cái và xem điều gì sẽ xảy ra mà không cần diễn tập.’
Khi thông báo “roll camera”, người chỉnh nét sẽ bấm quay, nếu có âm thanh đồng bộ, họ sẽ kéo tiêu điểm đến bảng đập (clapper) và sau đó quay trở lại diễn viên hoặc chủ thể sau khi nó đã được gõ, sẵn sàng lấy nét cho cảnh quay. Khi họ thực hiện cảnh, việc blocking (chặn điểm diễn) có thể thay đổi hoặc diễn viên có thể bỏ lỡ điểm diễn (mark điểm) hoặc cách ứng biến của họ. Nhiệm vụ của người chỉnh nét là có thể điều chỉnh tiêu điểm của họ cho phù hợp.
Sau khi hoàn thành một cảnh quay, người chỉnh nét có thể được yêu cầu thay đổi ống kính, bộ lọc hoặc lắp đặt lại máy ảnh, cho một cấu hình khác, chẳng hạn như cảnh quay Steadicam.
Khi quay trên phim, người chỉnh nét cũng được yêu cầu để thay đổi và lắp ống kính mới. Họ sẽ kiểm tra cổng ống kính trước khi chuyển sang cảnh quay mới để đảm bảo không có bất kỳ bụi bẩn nào làm hỏng cảnh quay.
LỜI KHUYÊN
Sự nghiêm túc của người lấy nét rất khó hiểu có thể có một phần sự thật đối với họ. Điều này xuất phát từ việc nó là một công việc rất căng thẳng trên phim trường.
Nếu tỷ lệ phần trăm đủ cao của việc chỉnh nét của họ bị mất nét, hiệu suất của họ không đạt đến mức cao – hoặc nếu phim nhựa 35mm trên thực tế bị trầy xước – họ có nguy cơ bị sa thải.
Vì vậy, hãy xem qua một số mẹo để tránh điều đó xảy ra.
Focus Puller Vinh Nguyễn đang thực hiện dự án “Viral Bệnh viện Hoàn Mỹ” (ảnh FBNV)
Mọi người lấy nét đều nên biết cách sử dụng các điểm đánh dấu và đánh giá khoảng cách. Một mẹo cũ là mang theo thước dây bên mình, liên tục tính toán các khoảng cách trong đầu, sau đó lấy thước ra để đo và xem bạn đã chính xác chưa.
Ghi điểm là một cách tuyệt vời để đặt nền tảng để bạn biết mình đang đứng ở đâu. Một cách là sử dụng các dấu bắt đầu và kết thúc như đã đề cập, một cách khác là sử dụng các dấu vật lý trên follow focus cho các khoảng cách ở giữa. Ví dụ: nếu một diễn viên đi lên bàn trong khi quay nửa chừng, người chỉnh nét sẽ đo khoảng cách từ máy quay đến mép bàn để họ có một điểm ở giữa.
Các dấu này có thể được ghi nhận bằng thủ công, được đánh dấu vật lý trên vòng lấy nét bằng một điểm đánh dấu hoặc bằng những gì được gọi là mũi tên – các điểm đánh dấu nhọn được cắt ra từ băng keo – hoặc được đánh dấu bằng cách sử dụng các vị trí ngón tay khác nhau trên vòng lấy nét.
Các người chỉnh nét theo thời gian duy nhất có thể đặt ống kính đến một mốc khoảng cách khác là khi chúng tách tiêu điểm. Đây là lúc chúng được yêu cầu để giữ cho hai vật thể sắc nét có khoảng cách khác nhau so với ống kính. Trong trường hợp này, tiêu điểm được đặt thành khoảng cách giữa hai đối tượng cho đến khi tìm thấy điểm chính giữa nơi chúng đều sắc nét.
Luôn kiểm tra để đảm bảo mọi thứ hoạt động bình thường và bạn hài lòng với cấu tạo máy quay của mình trước khi quay. Trừ khi 1st AD ngoài kia khi họ nói “Chỉ cần đưa máy quay ra để chúng tôi có thể xem và bạn có thể lắp đặt nó sau” … họ hiếm khi có ý đó.
Vì kỹ thuật viên máy quay đang xử lý các thiết bị điện tử và phần mềm, thường có xu hướng phát sinh lỗi, nên họ cần phải giỏi giải quyết các vấn đề kỹ thuật thật nhanh chóng. Khi xử lý sự cố, hãy luôn có phương pháp. Ví dụ: nếu màn hình không hoạt động, trước tiên hãy kiểm tra pin, sau đó thử cáp SDI mới, sau đó chuyển đến menu để đảm bảo máy ảnh đang xuất nguồn cấp dữ liệu hoặc tái chế bộ phát. Làm theo các bước một cách hợp lý và bình tĩnh sẽ giải quyết vấn đề nhanh nhất có thể.
Công việc phần lớn là do tâm lý. Bạn phải luôn tự tin và bình tĩnh. Bạn càng bắt đầu hoảng sợ thì việc của bạn sẽ trở nên tồi tệ và kém chính xác hơn.
Nó cũng giúp biết những biến cố nào sẽ khiến công việc của bạn trở nên khó khăn hơn hoặc dễ dàng hơn và những công cụ nào bạn cần để hỗ trợ bạn. Tiêu cự dài hơn, khẩu độ mở rộng, lấy nét vào các vật thể rất gần ống kính hoặc sử dụng máy quay khổ lớn sẽ làm cho độ sâu trường ảnh nông hơn.
Vì vậy, nếu DP quyết định sử dụng ống kính 150mm ở T/2 với diễn viên đang chạy thẳng vào máy quay, bạn cần kiểm soát tình hình vì việc lấy nét chính xác sẽ cực kỳ khó khăn. Ví dụ: bạn có thể yêu cầu AD lấy dấu một lúc.
Cách cuối cùng để làm cho cuộc sống dễ dàng hơn là được bao quanh bởi một đội mạnh.
Có 2nd AC đủ năng lực đảm bảo máy quay luôn hoạt động, thiết bị được tổ chức tốt, quá trình diễn ra suôn sẻ, các diễn viên luôn được đánh dấu và bảng đập (clapper) luôn được đặt đúng vị trí, sẽ giảm khối lượng công việc của bạn và cho phép bạn tập trung vào việc quan trọng nhất một phần của công việc – trọng tâm.
